EBK 2025: alle ogen op Stavanger
Op 9 en 10 mei is het Noorse Stavanger het bruisende middelpunt van de Europese brassbandwereld. In de ultramoderne Stavanger Konserthus vindt dan de 2025-editie van de Europese Brassband Kampioenschappen plaats, precies dertig jaar nadat de European Brass Band Association (EBBA) werd opgericht in Luxemburg. Dit jubileum vormt een historisch kader voor een evenement dat inmiddels is uitgegroeid tot het meest prestigieuze brassbandconcours ter wereld.
Nederlandse en Belgische trots
Voor Nederland ligt de eer dit jaar bij Brassband Rijnmond, die voor het eerst sinds 2009 terugkeert op het hoogste Europese podium. De band staat in Stavanger onder leiding van de gerenommeerde Britse dirigent Paul Holland, aangezien vaste dirigent Luc Vertommen in competitie is met het Hauts-de-France Brass Band uit Frankrijk.
Holland, bekend om zijn strakke muzikale visie, werkt in de laatste fase van de voorbereiding aan de muzikale afwerking van het verplichte werk Transitions in Energy van de Noorse componist Fredrick Schjelderup. Hij prijst de technische complexiteit, met name voor de lage kopersectie, en de thematische lijn van het werk: de impact van energieproductie op mens en natuur, verpakt in drie delen – Het Verleden, Het Heden en De Toekomst. “De emotie en energie die erin zit, spreken voor zich. Het is een kwestie van durven spelen wat er staat, met gevoel en overtuiging,” aldus Holland.
De Belgische inbreng wordt opnieuw geleverd door Brassband Willebroek, al decennialang een vaste waarde op het hoogste niveau. Willebroek, gecoacht door Frans Violet – sinds 1986 onafgebroken dirigent van de band – eindigde bij de vorige Stavanger-editie in 2008 op een knappe derde plaats. De verwachting is dat de band opnieuw meespeelt in de top, met een keuzewerk dat ongetwijfeld tot de verbeelding zal spreken.
Sterk deelnemersveld en actuele thematiek
Met maar liefst vijftien bands in de Championship Section is het deelnemersveld dit jaar groter dan ooit. Naast Rijnmond en Willebroek zijn onder meer topfavorieten Treize Etoiles (Zwitserland), titelverdediger en mogelijk eerste band ooit met drie opeenvolgende Europese titels, en Cory Band (Wales) van de partij, maar niet te onderschatten zijn Foden's, Eikanger-Bjørsvik Musikklag en de tweede Zwitserse grootmacht, Valaisia Brass Band. Dark horse zou zomaar Hauts-de-France Brass Band kunnen zijn. Opvallende namen zijn ook Brass LT (Litouwen) en Brass Band Regensburg (Duitsland), die voor het eerst meedoen in de hoogste divisie nadat ze eerder de Challenge Section wonnen.
Het verplichte werk in de Championship Section, Transitions in Energy, is een hedendaagse compositie die zowel muzikaal als thematisch veel vraagt van de bands. Schjelderup brengt een eerbetoon aan Noorwegens energietransitie en wijst tegelijk op de ecologische prijs van olieproductie. Het stuk vormt daarmee een directe link met de gas- en oliegeschiedenis van gaststad Stavanger, maar biedt ook hoop op een groenere toekomst.
Keuzewerken en artistieke diversiteit
De keuzewerken – dertien in totaal – zijn stuk voor stuk moderne meesterwerken van gevestigde namen en nieuwkomers. Van Peter Graham’s epische Metropolis 1927 en het verhalende Angels & Demons tot Wim Bex’ poëtische The Forest for the Trees en Jan Van der Roost’ nieuwste werk The Lost Circle, tonen de keuzes de artistieke breedte en ambitie van de deelnemende bands.
Voor de Belgische en Nederlandse bands betekent dit een kans om hun eigen muzikaliteit en interpretatiekracht te tonen naast de technische vereisten van het verplichte werk. Of ze daarin slagen zal blijken onder het kritische oor van juryleden als Jan de Haan, Michael Bach en Frode Amundsen.
Een podium voor verandering en vernieuwing
Naast de muziek is ook de context van dit kampioenschap het vermelden waard. Stavanger presenteert zich anno 2025 niet langer alleen als oliegrootmacht, maar ook als culturele hoofdstad van Noorwegen. Het Konserthus – geopend in 2012 – is met zijn akoestiek en uitstraling een waardig decor voor dit jubileumjaar van EBBA.
De aanwezigheid van een vrouwelijke componist in de Challenge Section (Embracing Duality van Ingebjørg Vilhelmsen) en een vrouwelijke dirigent in de Championship Section (Katrina Marzella-Wheeler, the cooperation band) toont bovendien een langverwachte maar welkome evolutie binnen de brassbandwereld. Voeg daarbij het optreden van de European Youth Brass Band en het groeiend belang van nevenevenementen, en het is duidelijk dat EBBA inzet op vernieuwing, zij het met behoud van traditie.
Terugkeer én toekomst
Dat Brassband Rijnmond zich na zestien jaar opnieuw mag meten met de Europese top is niet alleen een beloning voor de band, maar ook een impuls voor de Nederlandse brassbands als geheel. Voor België geldt hetzelfde: met Willebroek blijft de absolute top binnen bereik, en wie weet wat de toekomst nog brengt.
De Europese Brassband Kampioenschappen 2025 beloven dus niet alleen een muzikaal spektakel te worden, maar vormen ook een moment van reflectie op dertig jaar EBBA, van evolutie en energie – in alle betekenissen van het woord.