
Brassband Rijnmond op weg naar EBK in Stavanger
Nederland wordt op 9 en 10 mei vertegenwoordigd door Brassband Rijnmond tijdens de Europese Brassband Kampioenschappen (EBK) in het Noorse Stavanger. De Britse dirigent Paul Holland leidt de band, omdat vaste dirigent Luc Vertommen op het EBK in actie komt met zijn Bassband Hauts-de-France uit Frankrijk. Het eerste studieweekend met Holland zit er inmiddels op voor de Rijnmonders. Paul Holland vertelt over de band en het verplichte werk 'Transitions in Energy' van Fredrick Schjelderup.
Wat was je eerste indruk toen je de partituur las?
Dat het veel noten zijn en elke partij in de band iets interessants genoteerd heeft staan.
Welke elementen in het werk vielen je meteen op, muzikaal of thematisch?
Het eerste wat opviel, waren de technische obstakels. De compositie is voor de lage koperblazers (euphoniums, bassen en trombones) bijzonder lastig. Verder wordt duidelijk dat zijn Gaia-thema van de eerste tot de laatste pagina aanwezig is en dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat dit gedurende de hele uitvoering aan het publiek gepresenteerd wordt, ondanks de vele technische afleidingen die vaak met dat thema gepaard gaan.
Hoe pak je de repetities aan voor zo'n complex en gelaagd werk?
Ik verkeer in de zeer gelukkige positie dat ik alleen de laatste dagen van de voorbereidingen bij Rijnmond aanwezig ben. We hadden deze maand één weekend samen en volgende week komen we elkaar tegen in de week voor de EBK. Luc Vertommen heeft echt hard gewerkt. Hij heeft ervoor gezorgd dat de basis op orde is en dat ik mijn stempel op de uitvoering kan drukken. Na mijn eerste weekend met de band was het duidelijk dat het grootste deel van mijn werk zou bestaan uit het balanceren en vormgeven van de muziek, zoals het hoort in deze fase van de voorbereiding.
Welke technische of muzikale uitdagingen biedt het stuk voor je band?
Zoals hierboven vermeld, is de lage koperblazersbezetting behoorlijk virtuoos. Het zou al moeilijk zijn om alle details te horen in een droge akoestiek, laat staan in de Stavanger Concertzaal, waar het behoorlijk levendig is.
Hoe verdeel je de repetitietijd over de drie delen van het werk: Het Verleden, Het Heden en De Toekomst?
Op dit moment in gelijke delen, maar ik vermoed dat het middelste deel de meeste tijd in beslag zal nemen.
Op welke manieren probeer je de boodschap en het verhaal van het werk over te brengen aan de musici?
Het spreekt voor zich. Fredrick heeft zijn intenties duidelijk gemaakt in de toelichting bij de partituur, maar ook via zijn programmatische schrijfstijl. Ik heb niet het gevoel dat er verborgen betekenissen of boodschappen zijn. We moeten daarom de emotie en "energie" in het hele werk overbrengen.
Hoe vertaal je het thema van energie en transitie naar muzikale expressie binnen de band?
Het zit 'm in de partijen; als we spelen wat er geschreven staat met overtuiging en gevoel, zal het werken.
Werk je samen met de componist of zoek je contact met andere dirigenten over de interpretatie van het stuk
Nee, dit is een testpiece voor een wedstrijd. Ik werk graag aan nieuwe muziek. Ik wil niet vertroebeld raken door andere interpretaties of gedachten. Als ik dit werk voor mijn eigen band had besteld, zou ik natuurlijk een nauwe samenwerking met de componist nastreven, zoals bijvoorbeeld het werken aan Brass in Concert, maar dat is niet het geval. De componist is voor mij taboe en stelt het waarschijnlijk op prijs als hij met rust gelaten wordt.
Zijn er passages of motieven in het werk die je persoonlijk inspireren of raken? Zo ja, welke en waarom?
Het intermezzo is erg interessant en leuk om aan te werken. Het heeft een duistere kant die prachtig is. Er zijn veel manieren om dit deel te spelen. Ontdekken wat voor ons als band werkt, is het mooiste.
Waar ligt volgens jou de sleutel tot een overtuigende uitvoering van "Transitions in Energy"?
In de levendige concertzaal in Stavanger denk ik dat het proberen om zoveel mogelijk helderheid van het podium naar achteren te brengen altijd een belangrijke factor zal zijn voor het succes van de snellere passages. De langzame muziek moet treurig en mooi zijn, maar elke band streeft daar natuurlijk naar.
Hoe zorg je ervoor dat de band het publiek tijdens de uitvoering meeneemt in het verhaal van het stuk?
Het zal niet al te veel moeite kosten voordat het publiek begrijpt wat de componist bedoelt. Het werk is goed geschreven. Ik denk niet dat we veel verder hoeven te kijken dan wat er op papier staat.
Zie je specifieke kwaliteiten of uitdagingen bij je (Nederlandse) band bij de aanpak van dit Noorse werk?
Nee, muziek is muziek en dankzij ons kleine netwerk van brassbands begrijpen we allemaal hoe een goede band moet klinken en hoe je een testpiece moet presenteren.
Zijn er verschillen in aanpak tussen Nederlandse bands en andere Europese bands tijdens de repetities?
Nederlandse bands lijken erg op Europese bands; veel bands repeteren slechts één keer per week en hebben daarna intensieve studieweekenden. Het grote verschil in de Nederlandse/Europese aanpak in vergelijking met het Verenigd Koninkrijk is dat Britse muzikanten maar in één band spelen. Dit betekent dat ze allemaal minstens twee keer per week repeteren (ook bands uit de 4e divisie). Wat betreft de voorbereiding, vind ik dat Britse bands met nog twee weken te gaan voor de wedstrijd al redelijk klaar zijn voor de wedstrijd, terwijl elders de laatste dagen pas de echte vooruitgang te zien en horen is. Het is een andere ervaring, maar ik heb geleerd te vertrouwen op het proces. Het eindresultaat op het podium zou hetzelfde moeten zijn!